Een stukje historie over de deelname aan het onderwijs van Roma, Sinti en Woonwagenbewoners.
In Nederland leven ongeveer 30.000 woonwagenbewoners en minimaal 10.000 Nederlandse Sinti en Roma. In dit laatste getal zijn niet opgenomen Roma die sinds de jaren 90 van de 20e eeuw naar ons land zijn gekomen. Circa vijfduizend kinderen hebben de leerplichtige leeftijd.
De deelname aan het onderwijs was niet altijd vanzelfsprekend. Vóór de Tweede Wereldoorlog gingen de kinderen nauwelijks naar school. De overheid voerde op dat terrein ook geen actief beleid. Initiatieven om het schoolbezoek te stimuleren kwamen van particuliere zijde. In de jaren twintig werden de eerste gesubsidieerde schooltjes voor woonwagenkinderen opgericht.
Vanaf de jaren 50 kenden we vooral categoraal onderwijs met als primair doel ‘schoolgewenning’. In de jaren 60 kreeg de overheid steeds meer oog voor de maatschappelijke positie van de woonwagenbewoners. In woonwagencentrumscholen (wwcs) vond opvang plaats van kinderen. Het regulier onderwijs verwees veel kinderen verwezen door naar het speciaal onderwijs.
In de jaren 70 zijn veel woonwagencentrumscholen opgeheven. Woonwagen- en zigeunerkinderen (wwz) werden geplaatst op reguliere scholen. In de jaren 80 was voor 80% van de woonwagenkinderen lager onderwijs (basisschool) tevens eindonderwijs. Om dit te veranderen werd halverwege de jaren 80 een nieuwe impuls gegeven door de inzet van speciale onderwijsconsulenten als ‘brugfunctionarissen’.
In de jaren 90 doen VVE en thuisgerichte activiteiten hun intrede om onderwijsdeelname te bevorderen. Eind 20e eeuw is de situatie dat vrijwel alle wwz-kinderen in de projectgebieden OWRS deelnemen aan het primair onderwijs.
Tot op heden zien we dat veel wrs- leerlingen bij het doorlopen van het basisonderwijs op het gebied van taal als rekenen significant zwakker presteren dan landelijk het geval is. Ook in het voortgezet onderwijs is het algemene beeld dat wrs- leerlingen nog veel aandacht behoeven om een startkwalificatie of hoger te behalen.
Erionet
Site van de European Roma Information Office (ERIO), een NGO die de positie van Roma onder de aandacht wil brengen en verbeteren.
The EU and Roma
Employement, Social affairs & Inclusion. Informatie van de Europese Commissie over EU-activiteiten ter ondersteuning van Roma in Europa.
European Committee on Romani Emancipation (ECRE)
Organisatie die opkomt voor gelijke behandeling en verbetering van de positie van Roma in Europa.
European Roma Rights Centre (ERRC)
Challenging Discrimination Promoting Equality. Organisatie die opkomt voor de rechten van Roma in Europa.
The Worldbank: Roma
Achtergrondinformatie van de Wereldbank over Roma en verschillende projecten.
Europese Commissie: Justitie
Coördinerend in verband met het European Framework for the Social Inclusion of Roma Communities up to 2020.
Raad van Europa
Naast de EU is voor de Nederland de Raad van Europa van belang, in algemene en specifieke zin.
Agentschap voor de Fundamentele Rechten
Besteedt aandacht aan Roma, Sinti en Travellers (inclusief Nederland).